Çocuk ve Genç Psikiyatrist Tavsiyesi

Çocuğunuzun veya ergenlik çağındaki gencinizin ruhsal, duygusal veya davranışsal olarak zorlandığını fark etmek, bir ebeveyn için en endişe verici durumlardan biridir. Bu noktada ona yardımcı olabilecek en doğru profesyonel desteği bulmak istersiniz. Bu arayışta karşınıza çıkan önemli uzmanlık alanlarından biri de Çocuk ve Ergen Psikiyatristidir. Peki, bu uzmanlar kimlerdir, tam olarak ne yaparlar ve çocuğunuz için “en uygun” olanı nasıl bulabilirsiniz?

Bu yazı, spesifik bir doktor tavsiyesinde bulunmak yerine, bir Çocuk ve Ergen Psikiyatristi seçerken nelere dikkat etmeniz gerektiği, bu uzmanların nasıl çalıştığı ve Ankara’da veya bulunduğunuz bölgede bu desteğe nasıl ulaşabileceğiniz konusunda size ayrıntılı bir yol haritası sunmayı hedeflemektedir. Çünkü doğru uzmanla çıkılacak bu yolculuk, çocuğunuzun ruhsal sağlığı ve geleceği için atılacak en değerli adımlardan biridir.

Neden Bir Çocuk ve Ergen Psikiyatristi? Bu Uzmanlık Neden Önemli? 🧑‍⚕️🧠👨‍👩‍👧‍👦🏫

Çocukluk ve ergenlik, beyin gelişiminin hızla devam ettiği, kimliğin şekillendiği, duygusal ve sosyal becerilerin kazanıldığı benzersiz ve hassas dönemlerdir. Bu dönemlerde ortaya çıkan ruhsal veya davranışsal sorunlar, yetişkinlerden farklı belirtilerle kendini gösterebilir ve normal gelişimsel süreçlerden ayırt edilmesi zor olabilir. İşte Çocuk ve Ergen Psikiyatristinin önemi burada ortaya çıkar:

• Tıbbi Uzmanlık: Onlar tıp doktorudur. Ruhsal belirtilerin altında yatan olası tıbbi nedenleri (hormonal sorunlar, nörolojik hastalıklar, vitamin eksiklikleri vb.) ayırt edebilir veya dışlayabilirler.
• Gelişimsel Bakış Açısı: Çocuk ve ergenin içinde bulunduğu gelişimsel dönemin özelliklerini (bilişsel, duygusal, sosyal) bilirler ve belirtileri bu çerçevede değerlendirirler. Bir okul öncesi çocuğun öfke nöbeti ile bir ergenin öfke patlaması aynı anlama gelmeyebilir.
• Nörogelişimsel Uzmanlık: DEHB, Otizm Spektrum Bozukluğu gibi nörogelişimsel bozuklukların tanısı ve yönetimi konusunda özel uzmanlığa sahiptirler.
• Sistemik Yaklaşım: Çocuğu sadece birey olarak değil, ailesi, okulu ve sosyal çevresi içinde bir bütün olarak değerlendirirler. Sorunların çözümünde bu sistemlerin rolünü anlarlar.
• İlaç Tedavisi Yetkinliği: Gerekli durumlarda, ruhsal bozuklukların tedavisi için ilaç reçete etme ve yönetme yetkisine sahip tek ruh sağlığı uzmanıdırlar. Çocuk ve ergenlerde ilaç kullanımı özel bilgi ve dikkat gerektirir.

Kapsamlı Bir Değerlendirme Süreci Nasıl İşler? 📝🧸🗣️📊🩺

Çocuk ve Ergen Psikiyatristi ile yapacağınız ilk görüşme ve takip eden değerlendirme süreci genellikle kapsamlıdır ve şunları içerir:

1. İlk Başvuru ve Randevu: Genellikle bir ön görüşme veya ilk değerlendirme randevusu ayarlanır. Bu randevuya genellikle ebeveynlerin (veya yasal vasilerin) çocukla birlikte katılması istenir.
2. Detaylı Öykü Alma (Ebeveynlerle Görüşme): Psikiyatrist, sizden çocuğunuzun doğumundan bugüne kadarki gelişim öyküsünü (konuşma, yürüme, tuvalet eğitimi gibi kilometre taşları), hamilelik ve doğum sürecini, geçirdiği hastalıkları, okul geçmişini, aile yapısını, ailede ruhsal hastalık öyküsünü, mevcut şikayetlerin ne zaman ve nasıl başladığını, şiddetini, tetikleyicilerini ve günlük yaşam üzerindeki etkilerini detaylı olarak öğrenir. Sizin ebeveynlik tutumlarınız ve başa çıkma yöntemleriniz hakkında da konuşulur.
3. Çocuk/Genç ile Görüşme: Psikiyatrist, çocuğun yaşına ve gelişim düzeyine uygun yöntemlerle onunla da görüşür:
   • Küçük Çocuklar: Genellikle oyun gözlemi yapılır. Terapist, çocuğun oyun sırasındaki davranışlarını, iletişimini, duygusal ifadesini, oyuncaklarla etkileşimini gözlemleyerek onun iç dünyası hakkında fikir edinir. Bazen resim çizmesi istenebilir. 🧸🎨
   • Daha Büyük Çocuklar ve Ergenler: Daha çok sohbet ve konuşma yoluyla iletişim kurulur. Gencin kendi şikayetlerini, duygularını, düşüncelerini, arkadaşlık ilişkilerini, okul hayatını ve gelecek beklentilerini anlatması teşvik edilir. Ergenlerle çalışırken gizlilik ve güven ilişkisi kurmak özellikle önemlidir. confidentiality trust
4. Okul Bilgisi (Gerekirse): Çocuğun okuldaki davranışları, akademik durumu, arkadaş ilişkileri ve öğretmenlerinin gözlemleri çok değerli bilgiler sunabilir. Sizin izninizle, psikiyatrist okulun Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik (PDR) servisi veya öğretmenleriyle iletişime geçebilir veya onlardan bilgi formları doldurmalarını isteyebilir. teacher input👩‍🏫
5. Ölçekler ve Anketler: Belirtilerin (dikkat eksikliği, hiperaktivite, kaygı, depresyon, davranış sorunları vb.) şiddetini ve yaygınlığını daha objektif olarak değerlendirmek için size, çocuğunuza/gencinize (yaşı uygunsa) ve öğretmenlerine yönelik standart derecelendirme ölçekleri veya anketler doldurtulabilir. 📊 rating scales
6. Tıbbi Değerlendirmenin Gözden Geçirilmesi/İstenmesi: Belirtilerin altında yatan olası fiziksel nedenleri dışlamak amacıyla daha önce yapılmış tetkikler gözden geçirilir veya yeni kan tahlilleri, işitme/görme testleri, EEG (beyin elektrosu) veya beyin görüntüleme gibi incelemeler istenebilir. 🩺 rule out medical
7. Ayırıcı Tanı: Psikiyatrist, tüm bu bilgileri bir araya getirerek belirtilerin hangi ruhsal bozukluğa (veya bozukluklara) işaret ettiğini belirlemeye çalışır. Benzer belirtiler gösterebilen farklı durumları (örneğin DEHB mi, Kaygı mı, yoksa her ikisi birden mi?) birbirinden ayırt eder. differential diagnosis

Bu kapsamlı değerlendirme süreci, doğru tanıyı koymak ve en etkili tedavi planını oluşturmak için gereklidir ve bazen birkaç görüşme sürebilir.

İyi Bir Çocuk ve Ergen Psikiyatristinde Aranacak Kapsamlı Nitelikler

Çocuğunuz için en uygun psikiyatristi seçerken şu niteliklere dikkat edebilirsiniz:

• Derinlemesine Uzmanlık ve Güncel Bilgi: Sadece genel psikiyatri değil, özellikle Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi alanında güncel bilgilere sahip olması, farklı yaş gruplarının gelişimsel özelliklerini bilmesi ve kanıta dayalı tedavi yöntemlerini takip etmesi önemlidir. continuous learning📚
• Dikkatli ve Sabırlı Dinleme: Hem sizi hem de çocuğunuzu/gencinizi yargılamadan, ilgiyle ve sabırla dinlemesi, anlattıklarınıza değer vermesi gerekir. 👂 empathy
• Yaşa Uygun İletişim: Çocuklarla oyun yoluyla, ergenlerle onların dilinden anlayarak, güvenli ve sıcak bir iletişim kurabilmesi çok önemlidir. communication skills
• Bütüncül Yaklaşım: Çocuğu sadece belirtileri veya tanısıyla değil, bir bütün olarak (ailesi, okulu, sosyal çevresi, güçlü yanları ile birlikte) ele alması gerekir. holistic view
• Kanıta Dayalı ve Bireyselleştirilmiş Tedavi: Tedavi önerilerini (ilaç, terapi) bilimsel verilere dayandırması ve standart bir reçete sunmak yerine, çocuğun/gencin bireysel ihtiyaçlarına göre bir plan oluşturması önemlidir. evidence-based practice personalized care
• Dikkatli ve Sorumlu İlaç Kullanımı: İlaç tedavisini gerekli olmadıkça ilk seçenek olarak sunmaması, gerektiğinde ise fayda ve riskleri aile ile detaylıca konuşması, en uygun ilacı en düşük etkili dozda başlaması, yan etkileri yakından takip etmesi ve ilaç kullanımı konusunda aileyi net bir şekilde bilgilendirmesi gerekir. cautious medication use💊
• Terapi Bilgisi ve İşbirliğine Açıklık: Çocuk ve ergenler için uygun olan farklı psikoterapi yöntemlerini (Oyun Terapisi, BDT, Aile Terapisi vb.) bilmesi, terapi ihtiyacını doğru değerlendirmesi ve bu alanda yetkin terapistlerle etkili bir işbirliği kurabilmesi önemlidir. knowledgeable about therapy referrals➡️🛋️ collaboration🤝
• Etik İlkeler ve Saygı: Mesleki etik kurallara bağlı olması, hasta mahremiyetine özen göstermesi, çocuğun/gencin ve ailenin haklarına saygılı olması gerekir.
• Ulaşılabilirlik ve Takip: Tedavi sürecinde (makul sınırlar içinde) ulaşılabilir olması ve düzenli takip randevuları ile sürecin gidişatını izlemesi önemlidir. accessibility & follow-up

Ankara ve Çevresinde Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Arama Yöntemleri (Detaylı Kaynak Kullanımı)

Ankara’da veya bulunduğunuz bölgede (örneğin Tekirdağ ve çevresi) Çocuk ve Ergen Psikiyatristi ararken şu kaynakları daha detaylı kullanabilirsiniz:

• Türkiye Psikiyatri Derneği (TPD) Web Sitesi: Derneğin web sitesindeki “Hekim Arama” veya benzeri bölümlerde uzmanlık alanı olarak “Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi”ni seçerek bulunduğunuz veya yakın illerdeki üye hekimleri listeleyebilirsiniz. Hekimlerin özgeçmişleri veya çalıştıkları kurumlar hakkında bilgi bulabilirsiniz. finding specialists via TPD
• Üniversite Hastaneleri (Bölgenizdeki): Ankara için Hacettepe, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Gazi Üniversitesi gibi kurumların Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalları hem deneyimli uzmanların bulunduğu hem de eğitim verilen önemli merkezlerdir. Randevu sistemlerini web sitelerinden veya telefonla öğrenebilirsiniz. Tekirdağ ve çevresi için Trakya Üniversitesi (Edirne) veya İstanbul’daki büyük üniversite hastaneleri (Cerrahpaşa, Çapa, Marmara vb.) araştırılabilir. contacting university clinics
• Devlet/Eğitim Araştırma Hastaneleri: Bulunduğunuz il veya büyük ilçelerdeki devlet hastanelerinde veya eğitim araştırma hastanelerinde Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi polikliniklerinin olup olmadığını Sağlık Bakanlığı randevu sistemi (MHRS) veya hastane web sitelerinden kontrol edebilirsiniz. state hospital availability
• Özel Kurumlar (Hastaneler, Tıp Merkezleri, Klinikler): Ankara’da veya bölgenizdeki özel hastanelerin, tıp merkezlerinin veya doğrudan Çocuk ve Ergen Psikiyatristlerinin özel kliniklerinin web sitelerini inceleyerek uzmanların eğitimleri, deneyimleri ve çalışma alanları hakkında bilgi edinebilir, iletişim bilgilerine ulaşabilirsiniz. private practice websites
• Doktor Yönlendirmesi: Çocuğunuzun Çocuk Doktoru (Pediatrist) veya Aile Hekimi, genellikle bölgedeki diğer uzmanlar hakkında bilgi sahibidir ve güvendiği bir Çocuk ve Ergen Psikiyatristini size önerebilir. pediatrician referrals
• Önemli Not: İnternet üzerindeki yorumlar veya forumlardaki tavsiyeler kişisel deneyimlere dayandığı için yanıltıcı olabilir. Uzman seçiminizi daha çok hekimin eğitimi, deneyimi, uzmanlık alanı ve sizin kurduğunuz ilk iletişimdeki güven hissine dayandırmanız daha sağlıklı olacaktır. therapist reviews caution

Ailenin Rolü: Tedavi Sürecinin Aktif Ortağı Olmak 👨‍👩‍👧‍👦🔑

Çocuğun veya gencin tedavi sürecinde ailenin rolü çok büyüktür:

• accurate information Gözlemlerinizi ve çocuğunuz hakkındaki bilgileri doktora doğru ve eksiksiz bir şekilde aktarmak.
• active participation Tedavi planına (ilaç kullanımı, terapiye götürme, evdeki davranışsal düzenlemeler) aktif olarak katılmak ve önerileri tutarlılıkla uygulamak.
• providing support Çocuğa/gence karşı sabırlı, anlayışlı, sevgi dolu ve destekleyici bir tutum sergilemek.
• school involvement Okul ile işbirliği yaparak çocuğun okul ortamında da desteklenmesini sağlamak.
• advocacy Çocuğunuzun ihtiyaçlarını ve haklarını savunmak.

Ankara’da Bir Örnek: Doç. Dr. Büşra OLCAY ÖZ ve Çocuk/Ergen Psikiyatrisine Yaklaşımı

Çocuk ve Ergen Psikiyatristinin rolünü somutlaştırmak adına, Ankara Çocuk Psikiyatrisi Kliniği’ndeki yaklaşımımızdan bahsedebiliriz. Doç. Dr. Büşra OLCAY ÖZ, bir Çocuk ve Ergen Psikiyatristi olarak, kliniğimize başvuran çocuk ve ergenleri yukarıda detaylandırılan kapsamlı ve bütüncül bir değerlendirme sürecinden geçirir. Dr. Öz’s comprehensive approach Tanı koyma aşamasında sadece belirtilere odaklanmaz, aynı zamanda çocuğun/gencin güçlü yanlarını, aile ve okul ortamını da dikkate alır.

Değerlendirme sonucunda oluşturulan bireyselleştirilmiş tedavi planı, genellikle birden fazla bileşeni içerir: Aileye yönelik psiko-eğitim ve danışmanlık, gerekli durumlarda ilaç tedavisinin dikkatli bir şekilde planlanması ve yönetimi, en önemlisi de çocuğun/gencin ihtiyacına uygun psikoterapi için (Oyun Terapisi, BDT, EMDR, Aile Terapisi vb.) Ankara’daki bu alanda yetkin, deneyimli ve güvendiğimiz terapistlere yönlendirme yapılması. personalized plan referral coordination Tedavi süreci boyunca aile, okul ve terapist ile yakın işbirliği ve koordinasyon içinde çalışılarak çocuğun/gencin en iyi şekilde desteklenmesi hedeflenir. Bu yaklaşım, Ankara’da hizmet vermekle birlikte, benzer niteliklere sahip uzmanların her bölgede aileler tarafından araştırılması gerektiğini hatırlatır. seeking similar specialists locally

Çocuğunuz veya genciniz için Ankara’da veya yaşadığınız yerde “en iyi” Çocuk ve Ergen Psikiyatristini bulmak, aslında onun özel ihtiyaçlarına en doğru yanıtı verecek, size ve çocuğunuza güven veren, alanında yetkin ve sizinle iyi bir işbirliği kurabilecek hekimi bulmak demektir. finding the right fit is key Bu arayış belki biraz zaman ve çaba gerektirebilir ancak çocuğunuzun ruhsal sağlığı ve mutlu bir gelecek inşa etmesi için atacağınız en değerli adımlardan biridir. it’s worth the effort Doğru uzmanla kurulan destekleyici bir tedavi ilişkisi, karşılaşılan zorlukların aşılmasında ve çocuğunuzun potansiyeline ulaşmasında büyük bir fark yaratacaktır. hope for positive outcomes ❤️✅💪