Ergen Psikoloğu

Ergenlik; kimlik arayışı, duygusal fırtınalar, sosyal ilişkilerde derinleşme ve gelecek kaygılarıyla dolu, hem gençler hem de aileleri için benzersiz zorluklar içeren bir yaşam evresidir. Bu karmaşık dönemde gençlerin kafa karışıklığı yaşaması, stresle başa çıkmakta zorlanması, ilişkilerinde sorunlar yaşaması veya duygusal iniş çıkışlar deneyimlemesi oldukça yaygındır. İşte bu noktada, gençlerin ve ailelerinin yanında olan, onlara rehberlik eden ve ruhsal sağlıklarını destekleyen önemli profesyonellerden biri de Ergen Psikoloğudur. 🧑‍🎓➡️🛋️

Peki, “Ergen Psikoloğu” tam olarak kimdir ve ne yapar? Bu terim genellikle, üniversitelerin Psikoloji bölümünden mezun olduktan sonra Klinik Psikoloji alanında yüksek lisans veya doktora yaparak uzmanlaşmış ve özellikle ergenlik dönemindeki (genellikle 12-20 yaş arası) bireylerle çalışma konusunda ek eğitimler almış ve deneyim kazanmış psikologları ifade eder. Ergen psikologları, gençlerin bu kritik dönemde karşılaştıkları psikolojik, duygusal, sosyal ve davranışsal zorlukları anlamalarına ve bunlarla başa çıkmalarına yardımcı olurlar. Bu yazıda, ergen psikoloğunun rolünü, eğitimini, hangi konularda destek sağladığını ve diğer ruh sağlığı uzmanlarından farklarını daha yakından inceleyeceğiz.

Ergen Psikoloğunun Eğitim ve Yetkinlikleri Nelerdir? 🎓✅

Ergenlerle etkili bir şekilde çalışabilmek ciddi bir uzmanlık gerektirir. Nitelikli bir ergen psikoloğunun genellikle şu eğitim ve yetkinliklere sahip olması beklenir:

• Temel Eğitim: Üniversitelerin 4 yıllık Psikoloji lisans programını başarıyla tamamlamış olmak.
• Uzmanlık Eğitimi: Psikoloji lisansının üzerine, Klinik Psikoloji alanında (veya Gelişim Psikolojisi, Danışmanlık Psikolojisi gibi ilişkili alanlarda uzmanlaşıp klinik yetkinlik kazanarak) tezli yüksek lisans (master) ve/veya doktora (PhD veya PsyD) derecesine sahip olmak. Bu uzmanlık programları; psikopatoloji (ruhsal bozukluklar), psikolojik değerlendirme yöntemleri, çeşitli psikoterapi kuramları ve uygulama teknikleri üzerine yoğun teorik ve pratik eğitim içerir.
• Ergen Odaklı Ek Eğitimler: Uzmanlık eğitimi sırasında veya sonrasında, ergenlerle çalışmaya yönelik özel olarak tasarlanmış terapi ekolleri (örneğin, Ergenler için BDT, DBT, Aile Terapisi modelleri), ergenlik dönemi psikopatolojisi, ergenlerle görüşme teknikleri gibi konularda ek eğitimler ve sertifikalar almış olmak.
• Süpervizyon: Eğitimlerinin bir parçası olarak veya mesleki gelişim amacıyla, deneyimli bir süpervizör eşliğinde vakalarını düzenli olarak gözden geçirmek.
• Yasal Yetkinlik ve Etik İlkeler: Türkiye’de “Klinik Psikolog” unvanını kullanabilmek için gerekli yasal şartları (Sağlık Bakanlığı tescili vb.) yerine getirmek ve mesleki etik ilkelere sıkı sıkıya bağlı çalışmak. credentials matter

Ergen Psikoloğu Ne Yapar? Sunduğu Hizmetler

Ergen psikologları, gençlerin ruhsal sağlığını desteklemek için çeşitli hizmetler sunarlar:

• 📊🧠 Psikolojik Değerlendirme:
  • Gençle ve (gerektiğinde ve gencin izniyle) ailesiyle yapılan klinik görüşmeler aracılığıyla sorunun doğasını, başlangıcını, şiddetini ve gencin yaşamındaki etkilerini anlamaya çalışırlar.
  • Gencin davranışlarını farklı ortamlarda (terapi odası, bazen okul) gözlemlerler.
  • İhtiyaç duyulduğunda, gencin bilişsel yeteneklerini (zeka, dikkat, bellek), duygusal durumunu (depresyon, kaygı düzeyleri), kişilik özelliklerini veya belirli ruhsal bozukluklara yatkınlığını değerlendirmek için standardize psikolojik testler ve ölçekler uygularlar ve yorumlarlar.
  • Bu değerlendirme sonucunda, gencin güçlü yanlarını, zorlandığı alanları ve terapötik ihtiyaçlarını belirlerler. assessment goals
• 🛋️🗣️ Psikoterapi (Konuşma Terapisi): Ergen psikoloğunun temel çalışma alanıdır. Gencin yaşadığı zorluklara ve terapistin uzmanlaştığı ekole göre farklı terapi yöntemleri kullanırlar:
  • Bireysel Terapi: Gençle birebir yapılan seanslarda, gencin duygularını ifade etmesi, düşüncelerini keşfetmesi, sorunlarına çözüm bulması ve başa çıkma becerileri geliştirmesi hedeflenir. En sık kullanılan yöntemlerden biri ergenlere uyarlanmış BDT’dir. individual therapy
  • Aile Terapisi: Ergenin sorunlarının aile sistemiyle ilişkili olduğu düşünüldüğünde veya ailenin de sürece aktif katılımı gerektiğinde tüm aile üyeleriyle veya bazı üyelerle birlikte seanslar yapılır. communication family therapy
  • Grup Terapisi: Benzer sorunları yaşayan ergenlerin bir araya gelerek deneyimlerini paylaştığı, birbirlerine destek olduğu ve sosyal becerilerini geliştirdiği terapi formatıdır. group therapy
  • Terapinin amacı, gencin yaşadığı sıkıntıyı azaltmak, kendini daha iyi anlamasını sağlamak, daha sağlıklı düşünce ve davranış kalıpları geliştirmesine yardımcı olmak ve genel iyilik halini artırmaktır. skill building self-discovery
• parent counseling Danışmanlık: Ebeveynlere ergenlik döneminin özellikleri, çocuklarının yaşadığı zorluklar, onunla nasıl daha etkili iletişim kurabilecekleri ve ona nasıl destek olabilecekleri konularında rehberlik ve danışmanlık hizmeti verirler.
• collaboration referral İşbirliği ve Yönlendirme: Tedavi sürecinde gencin ihtiyaçlarına göre diğer uzmanlarla (örneğin, ilaç tedavisi gerekiyorsa Psikiyatristle, okulda sorunlar yaşanıyorsa Okul PDR Uzmanıyla, öğrenme güçlüğü varsa Özel Eğitim Uzmanıyla) işbirliği yaparlar veya gerekli durumlarda yönlendirme yaparlar.

Hangi Durumlarda Bir Ergen Psikoloğuna Başvurulur?

Ergenler veya aileleri şu gibi durumlarda bir ergen psikoloğundan destek almayı düşünebilirler:

• Duygusal Sorunlar: Depresif belirtiler (sürekli üzüntü, ilgi kaybı, umutsuzluk), yoğun kaygı (okul kaygısı, sosyal kaygı, panik ataklar), öfke kontrol sorunları, aşırı stres, düşük benlik saygısı.
• Davranış Sorunları: Okulda veya evde kurallara karşı gelme, yalan söyleme, riskli davranışlara eğilim (madde kullanımı vb. başlangıç düzeyinde veya eşlik eden psikolojik sorunlarla birlikte), okul başarısızlığı, motivasyon eksikliği.
• İlişki Sorunları: Aile içinde (ebeveynlerle, kardeşlerle) yaşanan sürekli çatışmalar, arkadaşlık kurma veya sürdürmede zorluklar, akran zorbalığına maruz kalma veya zorbalık yapma, romantik ilişkilerde yaşanan problemler.
• Kimlik ve Uyum Sorunları: Kimlik arayışında yaşanan kafa karışıklığı, cinsel kimlikle ilgili sorular, beden imajı sorunları, boşanma, taşınma gibi büyük yaşam değişikliklerine uyum sağlamada güçlük.
• Travma Sonrası Belirtiler: Travmatik bir olay sonrası yaşanan stres tepkileri.
• Yeme Bozuklukları: Psikoterapi desteği (genellikle multidisipliner ekibin bir parçası olarak).
• Sınav Kaygısı ve Akademik Stres Yönetimi.
• Kişisel Gelişim: Kendini daha iyi tanıma, potansiyelini keşfetme, daha sağlıklı başa çıkma yöntemleri öğrenme isteği.

Ergen Psikoloğu ile Çocuk/Ergen Psikiyatristi Arasındaki Fark Nedir? 🧑‍⚕️(Psychiatrist) vs 🛋️(Psychologist)

Bu iki uzmanlık alanı sıklıkla karıştırılsa da önemli farkları vardır:

• Eğitim: Psikiyatristler tıp doktorudur ve ilaç tedavisi verme yetkileri vardır. Psikologlar ise psikoloji eğitimi alırlar ve uzmanlıkları psikoterapi ve değerlendirme üzerinedir.
• Tanı Koyma: Psikiyatristler ruhsal bozuklukların tıbbi tanısını koyarlar ve diğer tıbbi durumları dışlarlar. Klinik psikologlar da tanısal değerlendirme yaparlar ve tanı sürecine önemli katkıda bulunurlar ancak tıbbi tanı yetkisi hekimlerdedir.
• Tedavi Araçları: Psikologların ana tedavi aracı psikoterapidir. Psikiyatristler de terapi eğitimi almışlarsa terapi yapabilirler ancak aynı zamanda ilaç tedavisi planlama ve yönetme yetkisine sahiptirler.
• İşbirliği: Çoğu zaman en etkili yaklaşım, psikiyatrist ve klinik psikoloğun işbirliği içinde çalışmasıdır. Psikiyatrist tanıyı koyar, genel tedavi planını belirler, ilaç tedavisi gerekiyorsa yönetir ve terapi için klinik psikoloğa yönlendirir. Psikolog ise psikoterapi sürecini yürütür ve gerektiğinde psikiyatristle bilgi alışverişinde bulunur.

Ankara’da Ergen Psikoloğu Seçimi ve Psikiyatristin Rolü (Doç. Dr. Büşra OLCAY ÖZ)

Ankara’da ergenlerle çalışan nitelikli birçok klinik psikolog bulunmaktadır. Doğru uzmanı seçerken daha önceki “Ankara En İyi Terapist” başlıklı yazımızda belirttiğimiz kriterleri (uzmanlık alanı, deneyim, terapi yaklaşımı, terapötik uyum, eğitim, pratik faktörler) göz önünde bulundurmanız önemlidir. choosing a psychologist

Psikiyatristin Rolü: Ergenlik dönemindeki bir sorun için terapiye başlamadan önce, özellikle belirtiler şiddetliyse, ani başlamışsa, gencin işlevselliğini ciddi şekilde bozuyorsa veya altta yatan biyolojik ya da nörogelişimsel bir sorundan (DEHB, Bipolar Bozukluk, Psikoz başlangıcı vb.) şüpheleniliyorsa, ilk değerlendirme için bir Çocuk ve Ergen Psikiyatristine başvurmak genellikle en doğru yaklaşımdır. psychiatrist first for assessment/diagnosis

Ankara Çocuk Psikiyatrisi Kliniği’nde Doç. Dr. Büşra OLCAY ÖZ, bir Çocuk ve Ergen Psikiyatristi olarak, ergenlik dönemindeki gençlerin karşılaştığı tüm ruhsal sorunların kapsamlı değerlendirmesini ve tanısını yapmaktadır. Dr. Öz’s role with youth Değerlendirme sonucunda, gencin ihtiyacına göre bir tedavi planı oluşturur. Eğer bu plan psikoterapiyi içeriyorsa, gencin sorununa ve kişiliğine en uygun terapi ekolünde (BDT, DBT, EMDR, Aile Terapisi vb.) uzmanlaşmış, Ankara’daki yetkin ve deneyimli Klinik Psikologlara yönlendirme yapar. ➡️🛋️(Adolescent Psychologist) Tedavi sürecinde terapistle (ailenin ve gencin onayıyla) iletişim halinde kalarak, tedavinin koordinasyonunu sağlar ve eğer gerekliyse ilaç tedavisini yönetir.

Ergen Psikoloğu, gençlerin hayatlarının bu kritik ve karmaşık dönemecinde onlara profesyonel destek sunan, onların duygusal dünyalarını anlamalarına, zorluklarla başa çıkmalarına ve potansiyellerini gerçekleştirmelerine yardımcı olan uzmanlaşmış bir ruh sağlığı profesyonelidir. psychologist as specialist for teens Doğru terapistle kurulan güvenli ve destekleyici bir terapötik ilişki, gencin kendini keşfetmesi, sorunlarına çözüm bulması ve geleceğe daha umutlu ve donanımlı bir şekilde ilerlemesi için paha biçilmez bir fırsat sunabilir. therapy benefits Eğer bir ebeveyn olarak çocuğunuzun zorlandığını düşünüyorsanız veya bir genç olarak desteğe ihtiyaç duyuyorsanız, bir ergen psikoloğundan yardım almayı düşünmek, daha sağlıklı bir geleceğe atılmış önemli bir adım olacaktır.