Otizm Spektrum Bozukluğu Belirtileri Nelerdir ?

Otizm Spektrum Bozukluğu Belirtileri Nelerdir ?

Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), nörogelişimsel bir bozukluk olup, bireylerin sosyal etkileşim, iletişim, davranış ve ilgi alanlarında farklılıklar gösterdiği bir durumdur. Bu bozukluk, bireylerin yaşam kalitesini etkileyebilir ve erken dönemde fark edilip tedavi edilmezse uzun vadeli zorluklara yol açabilir. Otizm, genellikle çocukluk döneminde belirginleşir, ancak belirtiler genellikle çocuk 2-3 yaşlarına gelmeden önce fark edilmeye başlanır.

Otizm spektrum bozukluğu, geniş bir yelpazede yer aldığı için her bireyde farklı semptomlar ve şiddetler görülür. Bazı bireyler hafif düzeyde zorluklar yaşarken, diğerleri daha fazla destek gerektirebilir. Erken tanı, bu çocukların gelişimsel süreçlerini doğru yönlendirebilmek için büyük önem taşır. Bu makalede, otizm spektrum bozukluğu belirtileri hakkında kapsamlı bilgi verilecek ve erken fark edilmenin önemi vurgulanacaktır.


Otizm Spektrum Bozukluğunun Genel Belirtileri

Otizm belirtileri, her bireyde farklılık gösterebilir, ancak genel olarak aşağıdaki sosyal etkileşim, iletişim ve davranışsal farklılıklarla tanımlanır.

1. Sosyal İletişim ve Etkileşimde Zorluklar

Otizmli bireyler, genellikle sosyal ilişkilerde zorluklar yaşarlar. Bu zorluklar, hem sözlü hem de sözsüz iletişimde kendini gösterir.

  • Göz Teması Kuramama: Otizmli çocuklar, genellikle diğer insanlarla göz teması kurmakta zorlanabilirler. Bu, bir sosyal bağ kurma konusunda güçlük yaşadıklarının bir göstergesidir. Çocuklar başkalarına bakmak yerine, çevrelerine odaklanabilir veya tamamen göz teması kurmaktan kaçınabilirler.

  • Sosyal Bağ Kurmada Zorluk: Otizmli çocuklar, diğer insanlarla etkileşim kurma konusunda isteksiz olabilirler. Çocuklar yaşıtlarıyla oyun oynamaktan veya sohbet etmekten kaçınabilirler ve genellikle yalnız oynamayı tercih ederler.

  • Empati Eksikliği: Başkalarının duygusal durumlarına duyarsızlık, otizmli bireylerde yaygın bir durumdur. Bir çocuğun başkalarının üzüntüsünü veya mutluluğunu anlamaması, duygusal bağ kurmada zorluk yaşadığını gösterir.

  • İletişim Kurma Zorlukları: Otizmli çocuklar, dil ve iletişim becerilerini geliştirmekte zorlanabilirler. Erken yaşta konuşmaya başlasalar bile, iletişimdeki anlam kaymaları ve anlaşılma zorlukları yaşanabilir.

2. Dil ve Konuşma Gelişiminde Gecikme

Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerde dil gelişimi genellikle ya hiç gelişmez ya da çok gecikir. Bu gecikme, hem konuşma hem de anlama becerilerinde belirgin olabilir.

  • Konuşma Gecikmesi: Otizmli çocuklar, ya hiç konuşmaz ya da yaşıtlarına göre dil gelişimi çok yavaş ilerler. Çocuklar, başkalarına yanıt verme veya kendilerini ifade etme konusunda zorluk yaşayabilirler.

  • Ekolali (Tekrarlama): Otizmli bireyler, başkalarının söylediklerini tekrar edebilirler. Bu durum, genellikle ekolali olarak adlandırılır ve çoğu zaman anlamlı bir iletişim kurma çabası değildir. Çocuk, duyduğu bir cümleyi taklit edebilir ancak bu konuşma, anlamlı bir sosyal etkileşim için kullanılmaz.

  • Tekrarlayan ve Sınırlı Konuşmalar: Çocuklar, belirli bir konuyu sürekli olarak konuşabilirler. Örneğin, belirli bir oyuncak veya aktivite hakkında konuşmaya takılı kalabilirler.

3. Tekrarlayıcı Davranışlar ve Sınırlı İlgi Alanları

Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerde sıklıkla tekrarlayıcı hareketler ve sınırlı ilgi alanları görülür. Bu, bireylerin çevrelerine, nesnelere veya belirli etkinliklere karşı gösterdikleri tutkulu ilgileri ifade eder.

  • Tekrarlayıcı Hareketler: Otizmli çocuklar, ellerini çırpmak, vücutlarını sallamak veya dönmek gibi tekrarlayıcı davranışlar sergileyebilirler. Bu tür hareketler, çocukların içsel bir huzursuzluk yaşadıklarını veya çevresel uyaranlara aşırı tepki verdiklerini gösterebilir.

  • Sabit İlgi Alanları: Çocuklar, belirli bir konuda veya aktivitede aşırı yoğunlaşabilirler. Örneğin, bir oyuncak arabaya olan ilgi sürekli olarak devam edebilir ve çocuk, farklı oyuncaklarla oynamak yerine sadece bu tek oyuncağa odaklanabilir.

  • Değişimlere Karşı Hassasiyet: Otizmli bireyler, rutinlerinde herhangi bir değişiklik olduğunda aşırı kaygı duyabilirler. Çocuğun yatak odasının düzenindeki küçük bir değişiklik, büyük bir stres kaynağı olabilir.

4. Duyusal Hassasiyetler ve Tepkiler

Otizmli bireylerin çevresel duyusal uyarıcılara karşı anormal duyarlılıklar geliştirmeleri yaygın bir durumdur. Bu, duyusal işleme bozuklukları olarak bilinir.

  • Aşırı Duyarlılık: Çocuklar, ışık, ses, dokunma gibi duyusal uyarıcılara aşırı duyarlı olabilirler. Örneğin, yüksek sesli bir müzik ya da ışıklar onları rahatsız edebilir, hatta ağlamalarına yol açabilir.

  • Duyusal İlgisizlik: Diğer taraftan, bazı çocuklar da çevresel uyaranlara duyarsız olabilirler. Aşırı sıcak yüzeylere ya da yüksek seslere tepki göstermeyebilirler.

5. Gelişimsel Düzensizlikler ve Becerilerde Dengesizlik

Otizmli bireyler, bazen gelişimsel olarak belirgin bir düzensizlik sergileyebilirler. Bazı çocuklar, motor becerilerde çok yetenekli olabilirken, sosyal becerilerde ciddi zorluklar yaşarlar.

  • Becerilerde Dengesizlik: Çocuklar, bazı alanlarda olağanüstü yetenekler geliştirebilirken, sosyal ilişkilerde ve iletişimde büyük güçlükler yaşayabilirler. Örneğin, bir çocuk müzik veya resim alanında olağanüstü yetenekler gösterebilir, ancak sosyal etkileşimde zorlanabilir.

  • Erken Gelişim Belirtileri: Bazı çocuklar erken yaşta belirli beceriler gösterirler. Bu, dil gelişiminin bir kısmında hızlanma ya da belirli nesnelerde olağan dışı beceriler olabilir.


Erken Tanı ve Müdahale Neden Önemlidir?

Otizm spektrum bozukluğunun erken tanınması, çocukların gelişim süreçlerinde doğru yönlendirme yapılabilmesi açısından çok önemlidir. Erken müdahale, otizmli bireylerin dil becerilerini geliştirmelerine, sosyal etkileşimlerini artırmalarına ve günlük yaşam becerilerini kazanmalarına yardımcı olabilir.

Erken Müdahale Yöntemleri:

  • Özel Eğitim ve Terapi: Otizmli çocuklar için özel eğitim programları, dil terapisi, davranış terapisi ve sosyal beceri eğitimleri büyük önem taşır.

  • Aile Desteği: Ailelerin otizm hakkında bilgi sahibi olmaları ve doğru bir destekleme yaklaşımı geliştirmeleri gerekmektedir.

  • İlaç ve Terapiler: Bireylerin özel ihtiyaçlarına göre, otizm tedavisinde ilaç ve terapi kombinasyonları kullanılabilir. Ancak, tedavi her zaman bir uzman tarafından belirlenmelidir.

Otizm spektrum bozukluğu, geniş bir yelpazede belirtiler gösterebilen bir nörogelişimsel bozukluktur. Erken tanı ve uygun müdahaleler, otizmli bireylerin yaşam kalitesini artırabilir. Bu nedenle, otizm belirtileri fark edilir edilmez profesyonel yardım alınması önemlidir.

Kaynak : https://www.ankaracocukpsikiyatrisi.com.tr/otizm-spektrum-bozuklugu/