Bilişsel Davranışçı Terapi
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Düşünceleri Değiştir, Hayatın Değişsin
Ankara’da Doç. Dr. Büşra OLCAY ÖZ ile Bilimsel ve Etkili Terapi Yaklaşımı
Günlük yaşamımızda karşılaştığımız sorunlara verdiğimiz tepkiler, yalnızca olayların kendisinden değil, o olaylara yüklediğimiz anlamlardan da kaynaklanır. Kimi zaman çocuklar bir sınavdan düşük not aldığında “başarısızım” diye düşünebilir, kimi zaman bir genç, arkadaş grubunda dışlandığında “değersizim” gibi yargılarla baş başa kalabilir. Bu düşünceler, duygularımızı ve davranışlarımızı şekillendirir. İşte tam bu noktada devreye giren terapi yaklaşımı, Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)’dir.
Ankara’da bebek, çocuk ve genç psikiyatrisi alanında hizmet veren Doç. Dr. Büşra OLCAY ÖZ, BDT’yi bilimsel temellerle, yaşa uygun biçimde uygulayarak danışanlarına hem içgörü hem de baş etme becerisi kazandırmaktadır.
Bilişsel Davranışçı Terapi Nedir?
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), bireylerin olumsuz düşünce kalıplarını fark etmelerine, bu düşünceleri yeniden yapılandırmalarına ve daha sağlıklı davranış biçimleri geliştirmelerine yardımcı olan kanıta dayalı bir psikoterapi yöntemidir. 1960’lı yıllarda psikiyatrist Dr. Aaron T. Beck tarafından geliştirilmiş ve zamanla depresyon, kaygı bozuklukları, fobiler, obsesif kompulsif bozukluk (OKB), travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ve daha birçok alanda etkili olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır.
BDT’nin temel varsayımı şudur: “Olaylar değil, olaylar hakkındaki düşüncelerimiz bizi etkiler.” Bu yaklaşım, kişinin düşüncelerini ve davranışlarını inceleyerek ruhsal belirtileri azaltmayı amaçlar.
Çocuklar ve Gençlerde BDT Nasıl İşler?
Çocuklar ve gençler, duygularını söze dökme konusunda yetişkinlere göre daha sınırlı olabilir. Bu nedenle, Doç. Dr. Büşra OLCAY ÖZ, terapi sürecini yaşa ve gelişim düzeyine uygun olarak yapılandırır. Küçük yaş grubunda oyun terapisi unsurları ve hikâye anlatımı kullanılabilirken, ergenlerde günlük tutma, düşünce günlüğü, rol canlandırma gibi yöntemler devreye girer.
BDT süreci genellikle şu adımlarla işler:
-
Sorunun Tanımlanması: İlk aşamada danışanın yaşadığı problem tanımlanır. Örneğin: sosyal kaygı, sınav stresi, uyku problemleri ya da öfke kontrolü.
-
Otomatik Düşüncelerin Fark Edilmesi: Danışanın, olaylar karşısında zihninden otomatik olarak geçen olumsuz düşünceler belirlenir. Örneğin: “Ben bunu asla başaramam”, “Herkes bana gülüyor”, “Annem beni sevmiyor”.
-
Düşünce-Duygu-Davranış İlişkisinin Kurulması: Bu düşüncelerin nasıl duygular yarattığı ve hangi davranışlara neden olduğu incelenir.
-
Düşüncelerin Yeniden Yapılandırılması: Gerçek dışı ve işlevsiz düşünceler sorgulanır, yerine daha gerçekçi ve sağlıklı düşünce kalıpları geliştirilir.
-
Davranışsal Müdahaleler: Maruz bırakma, olumlu pekiştirme, beceri geliştirme gibi tekniklerle yeni davranış kalıpları kazandırılır.
BDT Hangi Sorunlarda Etkilidir?
Doç. Dr. Büşra OLCAY ÖZ tarafından Ankara’da uygulanan BDT, aşağıdaki durumlarda yüksek başarı sağlamaktadır:
-
Depresyon ve Duygudurum Bozuklukları
-
Kaygı Bozuklukları (Yaygın anksiyete, sosyal fobi, sınav kaygısı)
-
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)
-
Tırnak yeme, tikler, alt ıslatma gibi davranış sorunları
-
Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB)
-
Öfke kontrol problemleri
-
Ayrılık kaygısı ve bağlanma sorunları
-
Özgüven eksikliği ve sosyal beceri yetersizlikleri
BDT’nin Avantajları Nelerdir?
Bilişsel Davranışçı Terapi, kısa süreli ve hedef odaklı yapısıyla dikkat çeker. Danışanlar, terapi sürecinde yalnızca duygusal destek almaz, aynı zamanda düşünce kalıplarını değiştirmeye yönelik pratik beceriler de kazanırlar. BDT’nin bazı avantajları şunlardır:
-
Sorunlara yönelik sistematik bir yaklaşım sunar.
-
Kısa sürede etkili sonuçlar verebilir.
-
Danışana aktif katılım imkânı tanır.
-
Kalıcı içgörü ve problem çözme becerileri kazandırır.
-
Gelecekte benzer durumlarla başa çıkma gücü oluşturur.
Doç. Dr. Büşra OLCAY ÖZ, terapi sürecinde danışanları yalnızca “iyileştirmeyi” değil, aynı zamanda kendi kendilerine yetebilecek becerilerle donatmayı hedefler.
Aile Katılımı ve Ebeveyn Danışmanlığı
Çocuk ve ergenlerle yapılan BDT süreçlerinde ailelerin rolü büyüktür. Doç. Dr. Büşra OLCAY ÖZ, terapötik sürece ebeveynleri de dâhil ederek evde çocuğun gelişimini destekleyecek sağlıklı bir iletişim ortamı oluşturulmasını sağlar. Bu, hem terapi sürecinin verimliliğini artırır hem de ailenin uzun vadede çocuğa rehberlik edebilmesine olanak tanır.
Düşünceler Değiştiğinde Hayat da Değişir
Bilişsel Davranışçı Terapi, çocukların ve gençlerin karşılaştıkları psikolojik zorluklara karşı etkili, bilimsel ve yapılandırılmış bir çözüm sunar. Ankara’da hizmet veren Doç. Dr. Büşra OLCAY ÖZ, bu terapi yöntemini hem bilimsel verilerle destekleyerek hem de danışanların yaş özelliklerine göre uyarlayarak uygulamaktadır. BDT, yalnızca mevcut sorunları çözmekle kalmaz, bireyin yaşam boyu kullanabileceği güçlü baş etme stratejileri kazandırır.
Unutmayın, çocuklar düşünmeyi öğrenirken aynı zamanda hissetmeyi ve tepki vermeyi de öğrenir. Bu nedenle erken dönemde sağlıklı düşünce kalıplarının oluşmasına destek olmak, geleceğin ruhsal sağlığı için yapılacak en büyük yatırımdır.
